Władza rodzicielska

Władza rodzicielska to zbiór praw i obowiązków, które posiadają rodzice dziecka, celem sprawowania pieczy nad samą osobą małoletnią, czyli dzieckiem jak i jego majątkiem. Rodzice dziecka powinni zadbać o prawidłowy rozwój dziecka zarówno fizyczny, jak i duchowy. Władza rodzicielska przejawia się w szczególności wychowywaniem dziecka z poszanowaniem jego praw i godności.

Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Niezależnie czy rodzice dziecka pozostają w związku małżeńskim, czy też nie są małżeństwem. Władza rodzicielska przysługuje zarówno matce, jak i ojcu dziecka.

Ograniczenie władzy rodzicielskiej polega na tym, że małżonkowie decydują wspólnie tylko o niektórych sprawach dotyczących dziecka np. gdy władza rodzicielska została ograniczona ojcu dziecka, wówczas niektóre decyzje np. wybór przedszkola, matka dziecka może podejmować sama. Natomiast gdy matka chce wyjechać na zagraniczne wakacje z dzieckiem poza strefę Schengen, będzie musiała uzyskać zgodę ojca dziecka na wyrobienie paszportu i wyjazdu z dzieckiem.

Do ograniczenia władzy rodzicielskiej może dojść w sytuacji, kiedy zachowanie i czyny rodzica lub obojgu rodziców zagrażają życiu lub zdrowiu dziecka. Ograniczenie władzy rodzicielskiej może również nastąpić, gdy nie może być ona wykonywana na skutek poważnej przeszkody np. choroba rodzica, pobyt rodzica w więzieniu, zaginięcie rodzica itp. Można również spotkać się z sytuacją, kiedy władza rodzicielska zostaje ograniczona, ponieważ rodzic nie interesuje się dzieckiem.

Pozbawienie władzy rodzicielskiej oznacza utratę możliwości decydowania o losie dziecka, poprzez utratę praw do dziecka. Nie pozbawia to jednak obowiązków, rodzica pozbawionego władzy rodzicielskiej np. do płacenia alimentów czy możliwości kontaktowania się z dzieckiem. Rodzic, któremu odebrano władze rodzicielską wciąż  ma prawo do kontaktowania się z dzieckiem.

Przepisy prawa przewidują trzy przyczyny, które prowadzą do pozbawienia władzy rodzicielskiej:

-nadużywanie władzy rodzicielskiej (np. stosowanie kar cielesnych względem dziecka)

-zaniedbywanie obowiązków rodzicielskich (np. uchylanie się od świadczenia alimentacyjnego czy porzucenie dziecka na dłuższy okres)

-brak możliwości wykonywania władzy rodzicielskiej na skutek jakichkolwiek przeszkód

Sąd może w procesie rozwodowym ograniczyć władze rodzicielską. Wystarczy do pozwu rozwodowego dołączyć wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców.

Sąd ograniczając władze rodzicielską nie pozbawia rodzica praw do swojego dziecka. Dlatego rodzic, któremu ograniczono władze rodzicielską wciąż ma prawo do współdecydowanie w istotnych sprawach dotyczących dziecka. Ma on np. wciąż prawo do informacji o stanie zdrowia dziecka, ale nie decyduje np. o tym do jakiego przedszkola będzie chodziło jego dziecko.

Naturalne jest, że sąd prowadząc rozprawę w sprawie o ograniczenie władzy rodzicielskiej zada w jego mniemaniu ważne pytania dotyczące danej sprawy zarówno rodzicowi, któremu prawdopodobnie ograniczy władzę rodzicielską, jak i rodzicowi – wnioskodawcy. Sąd zazwyczaj pyta o problemy z uzależnieniem jednego z rodziców, problemy wychowawcze dziecka, sposób spędzania wolnego czasu z dzieckiem, stanu zdrowia rodziców itp.

Długość trwania sprawy o ograniczenie praw rodzicielskich nie jest ściśle określona. Oznacza to, że długość postępowania w sprawie o ograniczenie władzy rodzicielskiej uzależniona jest od stopnia skomplikowania sprawy. A także od tego czy rodzic, który tych praw ma być pozbawiony godzi się na to, czy za wszelką cenę nie chce do tego dopuścić.

Tak. Zarówno ojciec dziecka, jak i jego matka, którzy zostali pozbawieni praw rodzicielskich maja prawo do kontaktu ze swoim dzieckiem. Odpowiadając więc, ojciec pozbawiony praw rodzicielskich może widywać dziecko. Chyba, że sąd postanowi inaczej.

Zarówno sprawa, a dokładnie wniosek o ograniczenie praw rodzicielskich, jak i pozbawienie praw rodzicielskich podlega opłacie sądowej w wysokości 100 zł.

Matka i ojciec dziecka maja takie same prawa do swojego dziecka, czyli prawa te są równe. Ich nierówny podział może nastąpić w chwili sądowego postanowienia o ograniczeniu władzy rodzicielskiej lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej, któregoś z rodziców dziecka.