Przesłuchanie podejrzanego – jak wygląda?

Arkadiusz Słupek

Prawnik z wieloletnim doświadczeniem. Specjalizuje się w prawie spadkowym oraz prawie własności. Zajmuje się sprawami z tematyki prawa karnego oraz doradztwem obsługi prawnej firm. Oferuje doradztwo w języku angielskim, mając na uwadze klientów obcojęzycznych.

Niejednokrotnie osoby, które są wzywane na przesłuchanie w roli podejrzanego,
wpadają w panikę. Obawiają się, że mogą zostać pociągnięte do odpowiedzialności
karnej. Nie wiedzą też, jak się zachować, co mówić, a jakich informacji nie ujawniać.
Czy podejrzany generalnie może odmówić składania wyjaśnień? Na to pytanie
odpowiemy w dalszej części artykułu.

Kim jest podejrzany?

Podejrzany to osoba, wobec której wydano postanowienie o przedstawieniu
zarzutów. Również osoba, której bez takiego postanowienia przedstawiono zarzuty w
związku z rozpoczęciem przesłuchania podejrzanego.

Wezwanie podejrzanego na przesłuchanie


Jak już wiadomo, podejrzany jest wzywany przez odpowiednie organy
na przesłuchanie. Zawiadomienie to następuję najczęściej poprzez korespondencję.
Podejrzany powinien otrzymać je co najmniej 7 dni przed datą przesłuchania.
Czasem zdarza się, że organ wzywający posiłkuje się telefonem czy mailem,
ale to tylko wtedy, gdy sprawa jest bardzo poważna. Co w sytuacji, kiedy wybrana data
i godzina nie odpowiada podejrzanemu? Podejrzany może z wcześniejszym
wyprzedzeniem poinformować organy o niemożliwości stawiennictwa się

w wybrany dzień i ustalić dogodny termin z wzywającym.

Załóżmy, że podejrzany Pan Paweł został poinformowany listownie
o przesłuchaniu w odpowiednim terminie. W dniu przesłuchania źle się poczuł i trafił do
szpitala. Nie stawił się więc na przesłuchanie. Co wtedy? Nie poinformował przecież
wzywającego o niemożliwości stawiennictwa. W tym wypadku Pan Paweł swoją
nieobecność musi usprawiedliwić zaświadczeniem lekarskim. Uwaga… zaświadczenie to powinno być wydane przez lekarza sądowego. W przeciwnym razie, gdy zaświadczenie będzie wydane przez każdego innego lekarza, może nie być uznane za wiarygodne.

Pamiętaj! Niestawiennictwo się na przesłuchanie w roli podejrzanego bez usprawiedliwienia będzie wiązać się z karą nałożoną przez prokuratora.
W najgorszym wypadku prokurator zażąda od organów ścigania zatrzymania wzywającego i obowiązkowego doprowadzenia go na przesłuchanie.

Przesłuchanie podejrzanego – krok po kroku

  1. Podejrzanemu przedstawiana jest treść zarzutu, czyli nic innego, jak wywód
    o tym, o co jest podejrzany. Po przedstawieniu zarzutów osoba wezwana
    na przesłuchanie staje się podejrzanym. W tym momencie podejrzany posiada
    zarówno swoje prawa, jak i obowiązki. Zobowiązanym do poinformowania o
    nich jest organ przesłuchujący podejrzanego. Jakie prawa ma podejrzany?
    Do praw podejrzanego należy w szczególności zaliczyć:
    -Prawo do obrony
    -Prawo do składania wyjaśnień
    -Prawo do odmowy składania wyjaśnień
    -Prawo do odmowy odpowiadania na pytania

    Te 4 kluczowe prawa, z jakich może korzystać podejrzany, powinny być dla
    niego najważniejsze (o pozostałych przywilejach i obowiązkach opowiemy w dalszej
    części tego artykułu) .
  2. Podejrzanemu zostały przedstawione zarzuty i co dalej? Tu pada najważniejsze
    pytanie całego procesu przesłuchania – Czy zrozumiał/a Pan/Pani treść zarzutu
    i czy przyznaje się Pan/Pani do zarzucanego czynu? W tym momencie podejrzany
    może przyznać się do winy i poddać się dobrowolnie karze lub wszystkiemu zaprzeczyć.
    Może też milczeć.

Jeśli nie wiesz, czym jest dobrowolne poddanie się karzę, zajrzyj do naszego artykułu
Dobrowolne poddanie się karze

  1. Na końcu przesłuchania podejrzany jest proszony o złożenie swojego podpisu
    pod protokołem. Składając podpis, potwierdza zgodność treści protokołu
    z zeznaniami.

Przesłuchanie podejrzanego, a protokół z przesłuchania


Podczas przesłuchania podejrzanego sporządzany jest protokół, czyli zapisywany
jest bardzo dokładnie cały przebieg przesłuchania. Precyzyjnie wyjaśniając to, co
zeznaje podejrzany. Oczywiście każdy przesłuchiwany ma prawo wglądu do protokołu
i może kontrolować jego zapisy. Często się zdarza, że podejrzany w emocjach nie
zwraca uwagi na to, co zapisywane jest w protokole. To duży błąd! Nadzorowanie
protokołu jest o tyle istotne, że w późniejszym procesie, gdy dojdzie do przesłuchania
przed sądem, oba zeznania będą do siebie porównywalne. Jakiekolwiek nieścisłości
i niespójność w dwóch przesłuchaniach zawsze działają na niekorzyść podejrzanego.
Rzecz jasna, jeśli podejrzany ma obrońcę, to w jego obowiązku leży doglądanie
i kontrolowanie protokołu.

Prawa i obowiązki podejrzanego


Oprócz wspomnianych naszym zdaniem najważniejszych praw, które posiada
przesłuchiwany podejrzany, należy zaliczyć do nich jeszcze:

-składanie wniosków o wykonywanie czynności śledztwa lub
dochodzenia i czynności dowodowych w obecności podejrzanego

-możliwość złożenia wniosku lub wyrażenia zgody na wniosek
pokrzywdzonego o skierowanie sprawy do instytucji, lub osoby godnej
zaufania, aby przeprowadzić między nimi mediację
-przesłuchanie podejrzanego w obecności obrońcy
-korzystanie z bezpłatnej pomocy tłumacza.

Jeśli ustawodawca przyznaje podejrzanemu jakieś prawa, to i nakłada na niego szereg
obowiązków. Do obowiązków podejrzanego pozostającego na wolności należy:

-obowiązkowe stawiennictwo się na każde wezwanie organu
prowadzącego czynności śledcze,
-zawiadomienie organu prowadzącego postępowanie o każdej
zmianie miejsca zamieszkania lub pobytu trwającego dłużej niż 7
dni,
-wskazanie adresu do doręczeń w kraju (jeżeli podejrzany przebywa
za granicą).

Cały proces przesłuchania podejrzanego nie jest wbrew pozorom skomplikowany.
Wystarczy zapoznać się z podstawowymi prawami i obowiązkami. W razie pytań
zapraszamy do skontaktowania się z naszą Kancelarią. Oferujemy profesjonalną pomoc.

Arkadiusz Słupek

Prawnik z wieloletnim doświadczeniem. Specjalizuje się w prawie spadkowym oraz prawie własności. Zajmuje się sprawami z tematyki prawa karnego oraz doradztwem obsługi prawnej firm. Oferuje doradztwo w języku angielskim, mając na uwadze klientów obcojęzycznych.