Rozprawa sądowa w sprawie karnej

Osoby nigdy nieuczestniczące w rozprawie sądowej, w tym sprawie karnej,
zastanawiają się, jak dany proces przebiega. Każda rozprawa sądowa toczy
się w pewnym schemacie. Oczywiście mogą zmieniać się pewne jej elementy,
ale jest to uzależnione od indywidualnych okoliczności.

Jak w praktyce wygląda rozprawa sądowa
w sprawie karnej?

Każda sprawa karna zaczyna się od postępowania przygotowawczego, prowadzi
go prokurator czy też policja. Po jego zakończeniu sprawa może być umorzona
lub trafić do sądu. Ta druga opcja będzie motywem przewodnim tego artykułu.

Sprawa (akt oskarżenia) trafia więc do sądu i zaczyna się tzw. postępowanie
sądowe. Akt oskarżenia jest skrupulatnie analizowany i sprawdzany. Jeżeli akt jest bez
skazy i spełnia wszystkie formalne przesłanki, sąd doręcza oskarżonemu odpis aktu
oskarżenia. Ponadto wzywa go do złożenia w ciągu 7 dni od doręczenia wszystkich
wniosków dowodowych. Następnie wyznaczany jest termin rozprawy.
W dzień rozprawy, strony (oskarżyciel i oskarżony), świadkowie oraz inne osoby
zobowiązane do uczestnictwa w danej rozprawie, stawiają się w sądzie. Po wejściu
na salę każda ze stron zajmuje swoje miejsce. Oskarżyciel po lewej strony sędziego,
oskarżony zaś po prawej. Sędzia sprawdza obecność (zazwyczaj, żąda okazania
dowodu w celu potwierdzenia tożsamości) i otwiera przewód sądowy.

Teraz czas na prokuratora. Prokurator wstaje i odczytuje akt oskarżenia. Może
oczywiście przedstawić jego streszczenie, ale nie może pominąć ważnych kwestii
dla sprawy. Po wygłoszeniu aktu oskarżenia głos otrzymuje oskarżony.

Oskarżony ma obowiązek odnieść się do przedstawionych zarzutów oraz może,
ale nie musi, przedstawić wyjaśniania. Dokładnie wskazując, może użyć sformułowania:

„Tak, zrozumiałem. Nie przyznaję się do winy”. To jedna z krótszych form odpowiedzi
na przeczytane zarzuty. Oskarżony może też nie przyznać się do winy i złożyć
wyczerpujące wyjaśnienia, dlaczego nie przyznaje się do winy. Przedstawia
też skrupulatnie wersję wydarzeń wraz z dowodami potwierdzającymi jego słowa.

Dalej to sąd przejmuje inicjatywę, albowiem odnosi się do przedstawionych dowodów
(nagrań, zdjęć, przedmiotów itd.). Najprościej tłumacząc, wskazuje, że z takim i takim
dowodem się zapoznał i będzie go brał pod uwagę przy wydaniu wyroku.

Po zapoznaniu się z dowodami, osoby związane ze sprawą (świadkowie), mają prawo
głosu. Mówią więc wszystko (przynajmniej powinny), co wiedzą na temat danej
sprawy. Niekiedy świadek, na prośbę którejś ze stron bądź samego sędziego
zobowiązany jest do złożenia przyrzeczenia o mówieniu prawdy.

Świadkowie przesłuchani i co teraz? Sąd udziela każdej ze stron prawo głosu,
czyli przedstawienie tzw. mowy końcowej. Jest to nic innego, jak podsumowanie tego,
co wydarzyło się na sali rozpraw, odwołanie się do zeznań świadków oraz dowodów.

Na samym końcu sędzia na podstawie oceny przeprowadzonych dowodów, swego
doświadczenia i wiedzy, wydaje wyrok.

Czy można odwołać się od wyroku?

Polskie postępowanie sądowe ma miano dwuinstancyjności. Oznacza to,
że w sytuacji, gdy oskarżony nie zgadza się z wyrokiem wydanym przez sąd niższej instancji,
ma prawo złożyć odwołanie do wyższej instancji. Tak więc, jeżeli sprawę rozpatrywał
sąd rejonowy, sądem wyższej instancji będzie sąd okręgowy. Natomiast,
gdy sprawę prowadził sąd okręgowy, należy zwracać się do sądu apelacyjnego.
Czy warto się odwołać? Oczywiście, że tak. Postępowanie karne przewiduje środki, dzięki
którym dana sprawa zostaje rozstrzygnięta ponownie.
Można więc złożyć:
– zażalenie
– sprzeciw
– apelację.

Wiesz już teraz, jak wygląda rozprawa sądowa w sprawie karnej. Czy wydaje Ci się
taka skomplikowana, jak przed przeczytaniem tego artykułu? Miej na uwadze jednak,
że przedstawiony schemat działania jest bardzo ogólny i podstawowy. Po więcej
informacji i odpowiedzi na pytania zapraszamy do naszej Kancelarii.

Zobacz także:
Przesłuchanie podejrzanego – jak wygląda?
Dobrowolne poddanie się karze
Prywatny akt oskarżenia