Art. 1025. Kodeks Cywilny – Stwierdzenie nabycia spadku i akt poświadczenia dziedziczenia

Pewny jesteś, że spadek pozostawiony przez zmarłego Ci się należy, bo przecież jesteś najbliższym spadkobiercą. Niestety, aby otrzymać dany majątek, powinieneś w pierwszej kolejności dokonać stwierdzenia nabycia spadku. Zdarza się bowiem, że w testamencie spadkodawca zapisał swoją część majątku osobą obcym, niewiązanym węzłami krwi. Należy wówczas określić kto i w jakiej części otrzyma pozostawiony majątek. Pomoże w tym stwierdzenie nabycia spadku lub akt poświadczenia woli.

W dalszej części dowiesz się, czym jest stwierdzenie nabycia spadku, a czym akt poświadczenia woli. Jak dokonać stwierdzenia nabycia spadku i kiedy powinieneś to zrobić.

Stwierdzenia nabycia spadku – czym się charakteryzuje?

          Stwierdzenie nabycia spadku to najprościej wskazując postępowanie sądowe, które prowadzi do końcowego stwierdzenia przez sąd, kto nabywa prawa do spadku po spadkodawcy i w jakiej wysokości nabywa te prawa w stosunku do całości spadku. Uwaga! Stwierdzenie nabycia spadku nie prowadzi do ustalenia konkretnych składników majątkowych na wyłączność poszczególnych spadkobierców. Wskazanie konkretnych składników majątkowych ustala sąd w postępowaniu o dział spadku, ale o tym w odrębny artykule.

          Podsumowując więc poprzez stwierdzenie nabycia spadku, sąd wyda tylko postanowienie, z którego dowiesz się, kto jest upoważniony do przyjęcia spadku i w jakiej wysokości pod względem całości majątku należy się on każdemu ze spadkobierców.

Czym zatem jest akt poświadczenia dziedziczenia? Dowiesz się tego w dalszej części tych rozważań.

Kiedy sądowe stwierdzenie nabycia spadku?

          Sądowe stwierdzenie nabycia spadku jest postępowaniem nieprocesowym, które ustala kto i w jakim zakresie nabywa dany spadek. Dochodzi do niego zazwyczaj w sytuacji, kiedy spadkobiercy nie mogą dojść do porozumienia między sobą. Po prostu między Tobą a innymi spadkobiercami występuje spór.

Kto może złożyć wniosek do sądu o stwierdzenie nabycia spadku?

          Osobami upoważnionymi do złożenia wniosku o stwierdzenie nabycia spadku, jest każda osoba, która doszukuje się w tym swojego interesu prawnego.

Osobami tymi są więc przede wszystkim spadkobiercy. Poza tym mogą być to:

-zapisobiercy zwykli lub windykacyjni,

-wierzyciele spadkodawcy,

-wierzyciele spadkobiercy

-zapisobiercy windykacyjni

-osoby uprawione do zachowku

-wykonawca testamentu.

Ponadto mogą być to osoby, które nie roszczą sobie praw do spadku, ale chcą wykazać, iż spadek ich nie obejmuje, a tym samym nie obejmują ich długi spadkodawcy.

Akt poświadczenia dziedziczenia

          Według polskich przepisów prawa stwierdzenie nabycia spadku może nastąpić na dwa sposoby:

– poprzez sądowe postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku,

– poprzez notarialny akt poświadczenia dziedziczenia

Oznacza to, iż możesz dokonać stwierdzenia nabycia spadku przy pomocy sądu lub notariusza. Zastanawiasz się, kiedy możesz skorzystać z usług notariusza, który sporządzi akt poświadczenia dziedziczenia, zamiast iść do sądu? O tym w dalszej części artykułu.

Kiedy notarialny akt poświadczenia dziedziczenia?

          Niewątpliwe jest, iż dokonanie notarialnego poświadczenia dziedziczenia jest znacznie szybszym sposobem na załatwienie tego typu sprawy. Jednak abyś mógł dokonać nabycia spadku poprzez akt notarialny zarówno Ty, jak i inni spadkobiercy muszą przede wszystkim złożyć zgodne żądanie, co do poświadczenia dziedziczenia przez notariusza. Najprościej mówiąc, musicie być zgodni, co do tego, kto i w jakim zakresie otrzyma pozostawiony majątek.

          Pamiętaj! Nie będzie możliwe sporządzenie notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia, jeśli:

• pozostawiony majątek jest objęty testamentem szczególnym
• spadkobiercą jest Skarb Państwa lub gmina
• dokonano już wcześnie stwierdzenia nabycia spadku przez sąd czy to przed notariuszem
• spadkodawca w chwili śmierci nie zamieszkiwał w Polsce
• spadkodawca w chwili śmierci nie posiadał żadnego obywatelstwa
• spadkodawca w chwili śmierci był cudzoziemcem
• w skład spadku wchodzą nieruchomości i prawa rzeczone znajdujące się zagranicą
• w czasie sporządzania protokołu dziedziczenia (poprzedzający akt poświadczenia dziedziczenia) pojawiła się informacja, iż nie byli obecni przy nim wszyscy spadkobiercy, którzy mogą zostać spadkobiercami ustawowymi lub testamentowymi, a także osób będących zapisobiercami windykacyjnymi 
• występowały lub istnieją testamenty, których nie otwarto lub nie ogłoszono.

Kto może żądać dokonania notarialnego aktu poświadczenia dziedziczenia?

          W przypadku aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzonego przez notariusza sprawa wygląda nie co inaczej niż w przypadku stwierdzenia nabycia spadku przez sąd.

Możesz wystąpić o sporządzenie aktu poświadczenia dziedziczenia, jeżeli:

• istnieje możliwość, iż możesz zostać spadkobiercą testamentowym lub ustawowym

• jesteś osobą, wobec której spadkodawca dokonał zapisu windykacyjnego.

W innych wypadkach zostaje Ci tylko złożenie wniosku o sądowe stwierdzenie nabycia spadku.

Termin na dokonanie stwierdzenia nabycia spadku lub uzyskanie aktu poświadczenia dziedziczenia

          Zarówno sądowego nabycia spadku, jak i notarialnego uzyskania poświadczenia woli nie możesz dokonać przed upływem 6 miesięcy licząc od dnia otwarcia spadku.

          Uwaga! W kwestii terminu występuje pewien wyjątek, o którym powinieneś pamiętać. Możesz uzyskać postanowienie sadowe o stwierdzeniu nabycia spadku lub notarialny akt poświadczenia woli, jeśli Ty i wszyscy pozostali, znani spadkobiercy złożyli oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.

          Potrzebujesz pomocy prawnej w kwestii stwierdzenia nabycia spadku czy to przez sąd, czy poprzez notariusza? Skontaktuj się z naszą kancelaria, udzielimy Ci profesjonalnej pomocy i wsparcia na każdym etapie postępowania.