Art. 133 Kodeks rodzinny i opiekuńczy – Alimenty na dziecko i obowiązek alimentacyjny rodziców

Zapewne słyszałeś, że ktoś płaci alimenty na dziecko, ale nigdy nie interesowałeś się bliżej instytucją alimentów. Nagle znalazłeś się w sytuacji, kiedy chcesz uzyskać alimenty na swoje dziecko albo właśnie dostałeś pozew o alimenty i szukasz informacji na temat świadczenia alimentacyjnego? Zachęcam Cię do przeczytania poniższego artykułu. Wyjaśniam w nim dogłębnie wszystkie kwestie związane ze świadczeniem alimentacyjnym.

Co kryje się pod pojęciem „alimenty” i kiedy powstaje obowiązek alimentacyjny?

Alimenty na dziecko to świadczenie pieniężne uiszczane przez rodzica dziecka na jego rzecz, celem zapewnienia dziecku godnych warunków życia. Zazwyczaj obowiązek alimentacyjny, zwane alimentami pobierany jest w sytuacji, kiedy rodzice dziecka zakańczają swój związek. Jednak nawet gdy rodzice dziecka pozostają w ważnym związku czy to małżeńskim, czy w konkubinacie mają obowiązek dostarczyć dziecku środków utrzymania. Jeśli jeden z rodziców uchyla się od tego obowiązku alimentacyjnego, drugi z nich lub samo dziecko (w przypadku dziecka pełnoletniego) może ubiegać się o alimenty.

Jak uregulować kwestię alimentów?

Istnieją różne sposoby na uzyskanie świadczenia alimentacyjnego. Możesz więc dokonać ustalenia alimentów poprzez:

• umowę, którą mogą zawrzeć rodzice dziecka z udziałem notariusza
• ugodę zawartą przed sądem
• wydanie wyroku sądowego.

Kiedy podpisać umowę, kiedy zawrzeć ugodę, a kiedy złożyć pozew o alimenty na dziecko do sądu?

Na zawarcie umowy przed notariusz zazwyczaj decydują się rodzice dziecka, którzy są wstanie dogadać się między sobą i potrafią wypracować warunki świadczenia alimentacyjnego. Zaś do ugody dochodzi najczęściej po wypracowaniu między rodzicami warunków ponoszenia kosztów na utrzymanie dziecka z udziałem mediatora. Natomiast, gdy pozew o alimenty na dziecko trafi do sądu to znak, że rodzice dziecka nie mogą dość do porozumienia. W przypadku, gdy rodzice dziecka są w trakcie rozwodu, sąd jest zobowiązany do ustalenia alimentów.

Co składa się na obowiązek utrzymania dziecka?

Sąd ustalając wysokość alimentów, bierze pod uwagę kilka, a tak naprawdę kilkanaście usprawiedliwionych potrzeb dziecka. Usprawiedliwione potrzeby dziecka, czyli wszelkie wydatki ponoszone na utrzymanie dziecka. Wydatkami w takim przypadku są m.in.:

• koszty wyżywienia
• koszty ponoszone na odzież i obuwie dziecka
• kosmetyki oraz chemie domową
• leki i witaminy czy wizyty lekarskie
• koszty ponoszone na rozrywkę
• koszty ponoszone na edukację dziecka
• koszty ponoszone na zajęcia dodatkowe
• koszty ponoszone na wypoczynek/ wakacje.

Sąd ustalając wysokość alimentów, będzie miał na względzie koszty ponoszone za sprawą usprawiedliwionych potrzeb dziecka zazwyczaj w skali miesiąca lub też roku, kiedy te wydatki są rzadsze.

Od czego zależy wysokość alimentów?

Obowiązek utrzymania dziecka oraz wysokość alimentów uzależniona jest od dwóch przesłanek:

1. Usprawiedliwionych potrzeb dziecka
2. Możliwości zarobkowych zobowiązanego do uiszczania alimentów

O usprawiedliwionych potrzebach dziecka przeczytałeś już wyżej, a co w takim razie rozumieć przez pojęcie „możliwości zarobkowe zobowiązanego”? Możliwości zarobkowe zobowiązanego, to nie rzeczywiste dochody, jakie uzyskuje zobowiązany, ale jakie może uzyskiwać ze względu np. na wyuczony zawód. A więc jeśli otrzymałeś pozew o alimenty i prawdopodobnie zostaniesz zobowiązany do ich płatności, a nie pracujesz, sąd prześledzi Twoje możliwości na podjęcie pracy. Co to znaczy?  Sąd sprawdzi, czy jesteś zdrowy i zdolny do pracy, czy posiadasz jakieś wykształcenie, a może pobierasz rentę bądź emeryturę. Wszystkie te możliwości weźmie pod uwagę w chwili ustalania wysokości świadczenia alimentacyjnego.

Do kiedy płaci się alimenty na dziecko?

Nie ma określonego czasu, który wskazywałby, do kiedy alimenty na dziecko należy płacić. Uzasadniające jest to, że należy je płacić tak długo, jak dziecko nie jest wstanie samodzielnie się utrzymać i zapewnić sobie godnych środków do życia. A więc mylnie postrzegane ukończenie 18 roku życia przez dziecko nie zwalnia zobowiązanego ze świadczenia alimentacyjnego. Jeśli jesteś zobowiązanym i jesteś wstanie wykazać, iż dziecko ma możliwości samodzielnie się utrzymać, bo np. skończyło szkołę i może podjąć pracę, możesz strać się o uchylenie alimentów.

Czy możliwe jest podwyższenie lub obniżenie alimentów?

Jesteś przedstawicielem ustawowym swojego małoletniego dziecka, który otrzymuje alimenty od swojego drugiego rodzica od wielu lat i nagle zauważasz, że z biegiem czasu nie wystarcza Ci pieniędzy na zapewnieniu dziecku podstawowych potrzeb? Możesz złożyć pozew o podwyższenie alimentów. Do sytuacji, kiedy wnosi się pozew o podwyższenie alimentów, dochodzi np. w przypadku zmiany przez dziecko szkoły z państwowej na prywatną, kiedy dziecko dorasta i zmieniają się jego potrzeby, gdy dziecko nagle zachoruje, a choroba ta jest przewlekła i leczenie wymaga dodatkowego nakładu finansowego, czy nastała nagła inflacja i ceny są bardzo wysokie. Z drugiej zaś strony możesz wnieść pozew o podwyższenie alimentów, jeśli strona zobowiązana poprawiła swoją sytuację finansową lub materialną, np. otrzymała lepiej płatną pracę.

Kiedy dochodzi więc do obniżenia alimentów? Do obniżenia alimentów może dojść w sytuacji, kiedy potrzeby uprawnionego do alimentów znacznie zmalały np. dziecko z prywatnego przedszkola z chwilą osiągnięcia odpowiedniego wieku przeszło na naukę w państwowej szkole lub w wypadku, kiedy możliwości zarobkowe zobowiązanego zmalały np. utracił pracę czy pogorszył się jego stan zdrowia.

Co powinno znaleźć się w pozwie o alimenty?

W pozwie o alimenty należy wskazać przede wszystkim:

• żądaną kwotę alimentacyjną za każdy miesiąc
• datę, od której alimenty mają zostać na stałe uiszczane
• datę, do którego dnia miesiąca mają wpłynąć alimenty
• zastrzeżenie odsetek za każdy dzień opóźnienia wpłaty świadczenia alimentacyjnego
• sposób płatności alimentów (gotówka, przelew lub inne sposoby płatności).

Ponadto należy opatrzeć go w:

• miejscowość i datę sporządzenia pozwu
• adres sądu, do którego kierowany jest pozew
• dane dziecka oraz jego przedstawiciela ustawowego
• dane rodzica zobowiązanego
• własnoręczny podpis.

A także dołączyć:

• uzasadnienie, dlaczego żądasz takiej kwoty, a nie innej
• dowody na to, że zobowiązany do świadczenia alimentacyjnego jest wstanie płacić żądaną kwotę
• załączniki do pozwu – odpis skrócony aktu urodzenia dziecka, odpis skrócony aktu małżeństwa (jeśli rodzice dziecka pozostają lub pozostawali w ważnym małżeństwie) lub odpis wyroku rozwodowego lub separacyjnego.

Gdzie złożyć pozew o alimenty?

Pozew o alimenty składa się do Sądu Rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania uprawnionego do poboru alimentów lub pozwanego. Jeżeli natomiast alimenty sąd przedmiotem rozwodu, roszczenie o alimenty rozpatrzy Sąd Okręgowy, który prowadzi sprawę rozwodową.

Jeśli chcesz uzyskać alimenty na dziecko albo otrzymałeś pozew o alimenty i szukasz pomocy, skontaktuj się z nami. Udzielimy Ci profesjonalnej porady prawnej.